Türkiye’de Asbestle Mücadele İçin Düğmeye Basıldı

• Türkiye’de Asbestle Mücadele İçin Düğmeye Basıldı
• Köylerde Asbestli Toprak Tespiti İçin İnceleme Başladı
• 11 Binden Fazla Kanser Olgusu Erken Tanıyla Saptanacak, 3 Bin Olgu da Engellenecek
• Türkiye, Asbest Nedenli Hastalıklar İçin Önemli Ölçüde Risk Taşıyor
• Hesaplamalar Korku Veriyor
• Asbest, Sanayinin Birçok Dalında Kullanılıyor
• Evlerde Kullanılan Asbestli Toprak Kanser Nedeni
Türkiye’de Asbestle Mücadele İçin Düğmeye Basıldı
Türkiye’nin en büyük halk sağlığı projesi olan “asbestle mücadele” için düğmeye basıldı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Akciğer ve Plevra Kanserleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Muzaffer Metintaş ve Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hasan Fevzi Batırel, Türkiye Asbest Kontrolü Stratejik Planı’nı hazırladı. Plan, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu tarafından uygulamaya konuldu. Dr. Metintaş ve Dr. Batırel tarafından koordine edilen plandaki ilk gelişmeler planın başarısı konusunda büyük umut veriyor.
Plan doğrultusunda yapılan çalışmalarda 54 ilde 1643 köyde asbestli toprak teması olduğu tespit edildi. Bu bölgelerde asbestle temas önlendikten sonra, risk taşıdığı tahmin edilen 300 bin kişi aile hekimlerince yakından izlenecek. Türkiye Asbest Kontrolü Stratejik Planı ile asbest teması nedenli akciğer kanseri ve akciğer zarı kanserini ülkemizde ortadan kaldırma olanağı doğdu.
Köylerde Asbestli Toprak Tespiti İçin İnceleme Başladı
25 üniversite, 4 eğitim hastanesi ve 2 meslek hastanesinden 41 öğretim üyesinin oluşturduğu “Türkiye Mezotelyoma (Akciğer Zarı Kanseri) Çalışma Grubu”, Türkiye Asbest Kontrolü Stratejik Planı’nı hazırladı. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu tarafından uygulamaya konulan ve bugüne kadar yapılan en kapsamlı halk sağlığı hizmeti olan proje, Kasım 2012’de yürürlüğe girdi.
Asbestle ilgili akciğer kanseri, akciğer zarı kanseri ve solunum yetmezliği gibi önemli sağlık sorunlarında erken ve etkin tedaviyi amaçlayan stratejik plan çerçevesinde, 54 ilde 1643 köyde asbestli toprak tespit edildi ve incelenmeye başlandı. Toprak analizi TÜBİTAK tarafından gerçekleştiriliyor. Özellikle köylerde asbestli toprağın evlerin sıvasında kullanılması nedeniyle 300 binden fazla kişinin risk altında olduğu tahmin ediliyor.
Proje çalışmalarına, Türkiye Mezotelyoma Çalışma Grubu’ndan 15’i profesör, 21’i doçent ve 5’i yardımcı doçent toplam 41 öğretim üyesi, 4 uzman hekim, iki mineralog (2 profesör) ve 4 yurt dışı danışman katılıyor.
11 Binden Fazla Kanser Olgusu Erken Tanıyla Saptanacak, 3 Bin Olgu da Engellenecek
Projenin hazırlayıcısı ve koordinatörü Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Akciğer ve Plevra Kanserleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Muzaffer Metintaş ve Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hasan Fevzi Batırel, konuyla ilgili çarpıcı bilgiler verdi.
Metintaş ve Batırel yaptıkları açıklamada, “Proje bitiminde 11 binden fazla akciğer ve akciğer zarı kanseri olgusu erken tanıyla saptanacak. Böylece bu kişilerin etkin tedavi ile hastalığı yenmeleri veya uzun yaşamaları sağlanacak. Bu sürede gelişmesi beklenen 3 bine yakın akciğer kanseri ve akciğer zarı kanseri ile 3 binden fazla solunum yetmezliği olgusu da engellenmiş olacak.” dedi.
Türkiye, Asbest Nedenli Hastalıklar İçin Önemli Ölçüde Risk Taşıyor
Metintaş ve Batırel açıklamada, Türkiye’nin asbest nedenli hastalıklar için önemli ölçüde risk taşıdığını ve birçok bölgede toprağa asbest karıştığını belirtti.
“Türkiye’nin birçok bölgesinde, 54 ilde 1643 köyde doğal olarak asbestli toprak örtüsü var.” denilen açıklamada, hesaplamalara göre, Türkiye’de 300.000’den fazla kişinin akciğer kanseri ve akciğer zarı kanseri için yüksek risk sahibi olduğu ve en az 90 bin kişinin ise asbestle doğrudan temas halinde olduğu vurgulandı.
Hesaplamalar Korku Veriyor
Açıklamada, kırsal alanda asbestle temas kuran kadınlarda akciğer zarı kanserine yakalanma riskinin normal nüfusa göre 799 kez, akciğer kanseri riskinin ise 44 kez daha yüksek olduğuna işaret edilerek, “Türkiye’de kırsal alanda bilinen asbest teması, uluslararası camiada iyi bilinen büyük bir halk sağlığı sorunudur.” denildi. Açıklamada, “Önümüzdeki 20 yıl boyunca asbest ile temaslı nüfustan yaklaşık 8 binden fazla akciğer zarı kanseri, 3 binden fazla akciğer kanseri olgusunun ortaya çıkması bekleniyor.” ifadesi yer aldı.
Asbest, Sanayinin Birçok Dalında Kullanılıyor
Bilim insanları, Türkiye’deki doğal toprak örtüsünün dışında 2010 yılına kadar ithal edilen 500 bin ton asbestin de halen sanayide dolaştığına işaret ederek, “Eski sanayi ürünleri ile çalışılan ortamlarda, örneğin gemi tamir ve söküm, araba tamir-fren balata, inşaat yıkım, kaynakçılık, izolasyon, yangın önleme, jeneratör çalışmalarında ve belki de kayıt dışı olarak küçük sanayi alanlarında asbest kullanımı ciddi bir gerçektir.” diyor.
Türkiye genelinde mesleksel asbest temasının riski konusunda kapsamlı bir araştırma olmadığını belirten bilim insanları, hazırladıkları Türkiye Asbest Kontrolü Stratejik Planı ile 18 ay içinde Türkiye’de asbestle temas sorununu ortadan kaldırmayı amaçlıyor.
Plan çalışmaları sonucunda, asbest ile temas kuran riskli 300 bin kişi aile hekimlerince daha
duyarlı bir şekilde izlenecek. Kırsal alanda asbestli toprakla temas ortadan kalkacak, sanayide asbest ile temas boyutları saptanarak, önlem alınacak. Kırsal alanda yaklaşık üç binden fazla akciğer zarı kanseri ve akciğer kanseri olgusunun ortaya çıkması engellenecek. 11 binden
fazla akciğer zarı kanseri ve akciğer kanseri olgusu erken tanı ile etkin tedaviye alınacak, insanlar uzun yaşama imkanını kavuşacak. Üç bine yakın solunum yetmezliği hastasının ortaya çıkması engellenecek. Bu kazanımlarım toplam maliyeti ise 300 milyon TL’yi aşacak.
Evlerde Kullanılan Asbestli Toprak Kanser Nedeni
Sanayileşme sürecinde 20. yüzyılda en yaygın kullanılan endüstriyel ara madde olan asbest, bazı kırsal alan bölgelerinde toprak örtüsünde doğal mineral olarak bulunuyor. Yıllar içinde asbestin akciğer zarı kanseri ve akciğer kanseri başta olmak üzere ölümcül sağlık sorunlarına doğrudan neden olduğunun saptanmasının ardından birçok ülkede kullanımı yasaklandı.
Türkiye’de asbest kullanımı 31 Aralık 2010 tarihinde yasaklanırken, bu tarihten önce son 30 yılda asbest ithalat miktarının 500 bin ton olması nedeniyle ülkedeki yaşamsal etkileri halen varlığını sürdürüyor.
Sanayide kullanılan asbestin yanı sıra kırsal alanda köylerde doğal toprak örtüsünde bulunan asbest de önemli bir halk sağlığı sorunu yaratıyor. Köylünün bilmeden evinin sıvasında kullandığı asbestli toprak nedeniyle akciğer ve akciğer zarı kanseri riski de artıyor.