Çin’in Korona Silahları: Teknoloji, Bilim, Örgütlülük

DENİZ EREN – UTKU GÜNGÖR / ÇİN
2020 Yılında ilk kez Çin in Vuhan kentinde hissedilen yeni uç koronavirüs salgını Burada Büyük ölçüde Kontrol Altına alındı ancak dünyanın, geri kalanında yayılmaya devam ediyor . Çin Halk Cumhuriyeti daha önceki korona salgını (SARS) zamanında benzer salgınlara karşı toplumsal bağışıklık mekanizması geliştirmişti. Bir süre sonra giriş, çıkışlara kapatılan Vuhan kentinin bulundugu Hubey ‘de, bu ilin Dışında da Salgına Karşı Teknolojik Akılcı Sistemler kullanıldı.

HÜCRESEL SALGIN ÖNLEME VE KONTROL YÖNTEMİ

Şüphesiz en önemli payın sahibi, Çin’in mahalli gönüllülerini, güvenlik güçlerini ve teknolojiyi seferber ettiği Hücresel Salgın Önleme ve Kontrol Yöntemidir. Şehirlerde siteler, kırsalda köyler kontrol altında tutuldu. Bu yerleşim birimlerinin giriş çıkış noktaları teke indirildi ve bu tek noktalarda gönüllüler ya da güvenlik güçleri giriş çıkışları, salgın bölgesinde alınan güvenlik seviyesine göre kontrol altında tuttu. Salgın tehlikesinin bitme durumuna geldiği yerlerde bile girişler kayıt altında.

KAREKOD SİSTEMİ İMDADA YETİŞTİ

Bu konuda Çin’in imdadına karekod (QR) sistemi yetişti. Çin’de sosyal platformların ve ödeme sistemlerinin sıkça kullandığı sistem ile giriş sırasında kişilerin iletişim bilgileri kayıt altına alındı. Pazar yerlerinde, alışveriş merkezlerinde, yerleşim birimlerinde, banka, hastane gibi hizmet kurumlarında ve toplu taşıma araçlarında girişte bekleyen görevliler, giriş yapanlardan bu kodu telefonlarına okutmalarını rica etti. Böylece ziyaretçilerin ya da yolcuların hangi saatte nerede bulundukları bilgisine erişilmiş olundu. Daha sonra bu bilgiler salgının bir ziyaretçide görülmesi halinde aynı zamanda aynı yerde bulunan öteki ziyaretçilerin de salgına yakalanma olasılığını ortaya koymuş oluyordu. Salgına maruz kalma riski olan kişilere yetkililer kolayca ulaşabildi ve onları sağlık muayenesine davet etti.

AYNI TAKSİYE BİNENLER KARANTİNADA

Çin’de mobil uygulama ile taksi çağırma oldukça popüler. Shenyang şehrinde bir taksi şoförü korona şüphesiyle hastaneye kaldırıldı. O gün taksiye binmiş bütün herkes ile iletişim kuruldu ve bu kişiler evlerinde karantinaya alındılar. İçlerinde hastalık belirtisi bulunanlar ise hastaneye kaldırıldı.

Günümüzde navigasyon yazılımları trafik bilgisi, hava durumu, hava kirliliği gibi bilgileri veriyor. Salgın sonrasında buna bir yenisi daha eklendi. Bazı mobil uygulamalar salgın şüphesiyle hastaneye kaldırılan kişilerin son bulundukları konumları hatta yaşadıkları yerleşim biriminin bilgisini paylaştı. Böylece o yere yakın başka vatandaşlar kendi risk durumlarını öğrenmiş oldular.

Hastalık teşhisi konulanların hangi güzergahta seyahat ettiği, hangi uçak ve trene bindiği, ismi saklı kalmak koşuluyla hangi koltuk numarasında olduğu kamuoyuyla paylaşılarak, yanında veya çevresinde oturanların da hastalığı kapmış olma ihtimalinin olduğu kamuoyuna duyuruldu.

SOSYAL UYGULAMALARLA TAKİP

Sosyal uygulamalar, çalışanların da hizmetine girdi. İşyerleri, fabrikalar hatta üniversiteler çalışanlarının ve öğrencilerinin günlük sağlık bilgisini ve konumlarını, dışarı çıkıp çıkmadıklarını ya da hastalık şüphesi olan biriyle yakın temas kurup kurmadıklarını sosyal uygulamalar aracılığıyla rapor etmesini istedi.

EVDEN EĞİTİM VE ÇALIŞMA

Çin genelinde okullar ikinci bir emre kadar tatil edildi. Yaklaşık bir aydır okullar çevrimiçi olarak eğitim veriyor. Ev çalışma düzenine geçildi. Uzun bir süredir tercümanlık büroları, telefon uygulamaları şirketleri, kamu çalışanları evden çalışma hayatlarını devam ediyor.

Her gün Pekin saatine göre saat 03.00’da kamuoyuna ayrıntılı raporlar sunuldu. Halkın nelere dikkat etmesi gerektiği konusunda bilgilendirme yapıldı. 14 Şubat’ta koronavirüs ile mücadele için 11,5 milyar dolar bütçe ayrıldı.

HASTALIĞA ÖZEL HASTANE

10 günde salgın hastalıklarla mücadele için hastane kuruldu. Yatak yetersizliğinin yanında mevcut hastanelerin ‘salgın hastalıklarla mücadele’ için uygun olmadığının altı çizildi. Toplamda 50 günde 40 binden fazla sağlık görevlisi Hubey’e gönderildi. Çin ordusu da sağlık personelleriyle beraber mücadelede katkı sundu. Karantina altına alınan bölgelerde her evden yalnızca günde bir defa dışarı çıkılmasına izin verildi.

Mobil iletişim güçlendirildi. Sohbet Ediyoruz uygulamasına sağlık bölümü getirildi . O bölümden sağlık sorunu yaşadıysanız bildirimde bulunabiliyor, en yakın gideceğiniz hastaneyi görebiliyorsunuz. Partinin polütbüro raporunda salgına karşı mücadeleyi vermektedir. Bugün Çin üretim kapasitesinin yüzde 90’ına ulaşmış durumda. Tedarik konusunda hâlâ sorun yaşanıyor.

TOPLUM VE DEVLET UYUMU

Resmi açıklamalara önem verilmeli. Çin tecrübesi, virüse karşı mücadelede toplum ve devlet uyumunun önemini inceledi. Salgın ile mücadeleede en önemlisi panik yapmamak ve resmi kurumlarla birlikte uyumlu çalışmak. Çin’den çıkardığımız ders şudur; Salgınla mücadele edilebilir ve zafer kazanılabilir. Tedbir almak, koronavirüsten daha etkildir.