05 Aralık 1935 tarihi, kadınlarımız için unutulmazdır.
Bu tarihi hatırlamayan ve bu uğurda mücadele vermeyecek Türk kadını
yoktur her halde… Olmamalıdır da!
5 Aralık Türk kadınları için en şerefli günlerden
biridir. Zira bu tarihte, ulu önder Mustafa Kemal Atatürk tarafından,
özgürlükleri; seçme ve seçilme hakları verilerek onurlandırıldılar.
Kanuni Esasi kabul edildi (1876) ve meşrutiyete
geçildi. Meşrutiyet ile hayli ileri bir adım atılmış ise de kadınlar
yine es geçilmiştir. Zira her bir milletvekili için 50 bin erkek nüfus
dikkate alınmıştır. Yani açık ifade ile Osmanlı’nın en ileri döneminde
bile kadın YOK SAYILMIŞTIR. Hiçbir siyasi hakları yoktur.
II. Meşrutiyet 23.07.1908 de ilan edildi. Yine kadın
hakları ile herhangi bir adım atılmadı. Sadece ileri görüşlü bir kısım
kadın bazı dergilerde yazılar yazmaya, seslerini duyurmaya çalıştılar.
İstanbul’un işgali ile başladı Türk kadınının onurlu
mücadelesi. İstanbul’un işgali kadınları sokağa döktü. Onurlu Türk
kadını milli duygularla dolu olarak kapı kapı dolaşarak halkı
uyandırmaya başladılar. İzmir’in işgali bardağı taşırdı. Artık Türk
Kadınının önünde durulması kolay değildi. Mustafa Kemal arkadaşları
ile Samsun’a giderken Türk kadınları Sultanahmet Mitingini yapıyor ve
binlerce kadın erkek bu mitingde ulusun sesi oluyordu.
Ankara’da TBMM açıldı. Erkeklerden oluşan bir meclis!
Milli mücadele böyle başlandı. Kadınlar YOK SAYILMADI ama o günkü
koşullarda böyle bir imkâna sahip olunamadığı için bir şey yapılamadı.
Kadınlar durmadı, mücadeleyi sürdürdü. İstanbul ve diğer şehirlerde
olan kadınlar toplumu uyarma çalışması yaparken, bir kısım kadın da
silah kuşanarak cephe tuttular düşmana karşı. Kara Fetma, Tayyar
Saime, Şerife Bacı, Nezahat Onbaşı, Gördesli Makbule ve diğerleri, en
ön cephede Türk kadınlarının onurlu mücadelesini verdiler…
Zaferle biten savaştan sonra Mustafa Kemal Atatürk
arayışlara girdi. Amacı Anayasa’yı daha uygun hale getirmek, kadınlara
seçme seçilme hakkı vermekti. Büyük uğraş verildi ama 1924
anayasasının seçme ve seçilme ile ilgili maddeleri görüşülürken
KADINLAR YİNE YOK SAYILDI.
Mustafa Kemal Atatürk, Türk Medeni Kanununu kabul ettirerek kadınlara
yeni yeni haklar tanınmasını sağladı. 1927 de Türk Kadınlar Birliği
Tüzüğüne Kadınlara siyasi haklar verilmesi için uğraşılacağı şeklinde
bir madde koydurdu. İlk önemli adım 03 Nisan 1930 yılında atıldı ve
yapılan Belediyeler Kanunu ile kadınlara Belediye seçimlerine katılma
ve seçme seçilme hakkı verildi.
Sorun Kadınların Milletvekili seçimlerine katılma,
seçme ve seçilme haklarının kendilerine verilmesiydi. Hazırlanan
Anayasa değişikliği tasarısı 05.12.1934 günü mecliste görüşüldü ve
uzun tartışmalardan sonra kabul edildi. Artık Türk kadını SEÇME VE
SEÇİLME HAKKINA KAVUŞMUŞTU.
NİHAYET 1935 Milletvekili seçimlerinde 17 kadın
milletvekili, 1936 ara seçimlerinde de 1 kadın milletvekili seçilerek
Meclise girdiler. İşte bu 18 kadın milletvekili:
Mihri Bektaş (Malatya), Bediz Hanım (Konya), Hatı
(Satı) Çırpan (Ankara), Türkan Baştuğ (Antalya), Memrure Gönenç
(Afyonrkarahisar), Şekiba İnsel (Bursa), Huriye Öniz (Diyarbakır),
Sabiha Gökçül (Balıkesir), Meliha Ulaş (Samsun), Esma Nayman (Seyhan),
Dr. Fatma Memik (Edirne), Seniha Hızal (Trabzon), Nakiye Elgün
(Erzurum) (Nakiye Hanım Sarıyer/Rumelifenerli’dir), Sabihna Görkey
(Sivas), Fakihe Öymen (İstanbul), Benal Arman (İzmir), Ferruh Güpgüp
(Kayseri).
KADINLAR BU MUTLU GÜNÜNÜZÜ KUTLARIM
İbrahim BALCI
YORUMLAR (İLK YORUMU SİZ YAZIN)