Nükleer enerji günümüz elektrik ihtiyacının yaklaşık %17′sini karşılamaktadır. Bazı
ülkeler enerjilerinin büyük bir kısmını nükleer
santrallerden üretmektedir. Örneğin Fransa Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı
verilerine göre elektrik enerjisinin %75′ini
nükleer enerjiden sağlamaktadır. Amerika ise enerjisinin %15′ini buradan
karşılamakta fakat bazı bölgelerinde santraller daha yoğun biçimde enerji
üretimi yapmaktadır. Dünya çapında 400′den fazla nükleer santral bulunmakta ve
bunların 100′den fazlası sadece Amerika’da yer almaktadır.

Nükleer Santraller Nasıl Çalışır?

Bir nükleer santral kurmak için zenginleştirilmiş uranyuma ihtiyaç vardır. Bu
uranyum türleri U-235 başta olmak üzere, U-233, U-238 ve Plütonyum; P-239 ve
P-241′dir. Uranyumun fizyon tepkimesine girerek bölünmesi sonucunda açığa çok
yüksek miktarda enerji çıkar. Bu bölünme için, nötronlar yüksek bir hızla
uranyum elementinin çekirdeğine çarpar. Bu çarpışma çekirdeğin kararsız hale
geçmesine ve sonrasında büyük bir enrji açığa çıkartan fisyon tepkimesine neden
olur. Gerçekleşen tetikleyici ilk fisyon tepkimesi sonucunda ortama nötronlar
yayılır. Bu nötronlar diğer uranyum çekirdeklerine çarparak fisyonu elementin
her atom çekirdeğinde gerçekleştirene kadar devam eder. Ortaya çıkan enerji
kontrol edilmediği taktirde ölümcül boyutlardadır. Kontrol etmek için
reaktörlerde fazla nötronları tutan ve tepkimeye girmesini engelleyen üniteler
vardır. Bu sayede kontrollü bir fisyon tepkimesi zinciri sağlanır.

Nükleer santralin iç yapısına baktığımızda, uranyumun fisyon tepkimesine
girmesiyle oluşan enerji su buharının çok yüksek sıcaklıklara kadar ısıtılmasını
sağlar. Yüksek sıcaklıktaki bu buhar, elektrik jeneratörüne bağlı olan
türbinlere verilir. Türbin kanatçıklarına çarpan yüksek enerjili buhar, bilinen
şekilde türbin şaftını çevirir ve jeneratörün elektrik enerjisi üretmesi
sağlanır. Jeneratörde oluşan elektrik ise iletim hatları denilen iletken teller
ile kullanılacağı yere gönderilir. Türbinden çıkan basınç ve sıcaklığı düşmüş
buhar, tekrar kullanılmak üzere yoğunlaştırıcıya gider ve su haline geldikten
sonra tekrar bölünme ile açığa çıkan enerji ile ısıtılıp buhar haline getirilir
ve döngü devam eder.

Nükleer santrallerin gerekliliği ısrarla anlatılmaktadır. Ülkelerin gelişmişlik
düzeyleri enerji üretimleri ile anlatılmaktadır. Enerjinin hangi temel
ihtiyaçlar için kullanılacağı kimler tarafından belirlenmektedir. Günümüz
dünyasında ihtiyaç olmayan bir çok araç gereç veya hizmet temel ihtiyaç olarak
sunulmaktadır. Enerjiye olan ihtiyacı da enerjiyi üreten ve satan uluslar ve
uluslar arası şirketler belirlemektedir. Bir ülkenin enerji ihtiyacının sınırı
nedir sonsuzlara varacağı anlaşılmaktadır.

Bütün bu doğal yaşamdan uzaklaşma insanı nereye götürmektedir. Sürekli olarak var
olan ve bu gidişle var olacak tüketim çılgınlığının bir sonu gelecek midir.
Dünya üzerine kurulması gereken nükleer santral sayısı nedir.

Çernobil ve fukuşima nükleer santralindeki patlamalar bu konularda yeterli güvenliğin
alınamayacağını acık seçik ortaya koymaktadır.

Mustafa
YETİŞ